Kompensatory mocy SVG — do czego służą i kiedy naprawdę się opłacają
W wielu zakładach rachunek „puchnie” nie przez energię czynną, tylko przez dopłaty za energię bierną. SVG (Static Var Generator) stabilizuje cos φ w czasie rzeczywistym i ucina te koszty tam, gdzie klasyczna bateria kondensatorów nie wyrabia. Poniżej konkretne wskazówki: działanie, dobór, porównanie i typowe efekty po wdrożeniu.
Energia bierna i cos φ — krótkie przypomnienie
Silniki, falowniki, zasilacze impulsowe czy nowoczesne oświetlenie potrafią obniżyć cos φ. Gdy spadnie poniżej wymaganego progu, naliczane są dopłaty za energię bierną (indukcyjną lub pojemnościową). Celem kompensacji jest utrzymanie cos φ blisko 1 i odciążenie instalacji.
Jak działa kompensator mocy SVG
SVG to przekształtnik energoelektroniczny, który wstrzykuje lub pochłania prąd bierny na bieżąco, dopasowując się do zmian obciążenia. W praktyce:
- kompensuje zarówno bierną indukcyjną, jak i pojemnościową,
- utrzymuje stabilny cos φ przy szybkozmiennych obciążeniach,
- dobrze radzi sobie w środowisku z harmonicznymi,
- pracuje płynnie (brak „stopni”), więc nie „przestrzeliwuje” ustawień.
Realne oszczędności — czego się spodziewać
Najszybszy efekt po uruchomieniu SVG to obniżka dopłat za energię bierną. Skala zależy od profilu pracy, ale w praktyce często znika zdecydowana większość opłat za Q. Przy okazji:
- spadają straty w przewodach i rozdzielniach (mniej prądu całkowitego),
- „uwalnia się” rezerwa mocy transformatora i linii,
- napięcie mniej „pływa” przy nagłych przejściach obciążenia.
Warto wykonać krótkie pomiary jakości energii (analizator sieci) — wtedy łatwo policzyć czas zwrotu i dobrać odpowiednią moc SVG.
SVG czy bateria kondensatorów — co wybrać
| Cecha | SVG (Static Var Generator) | Bateria kondensatorów |
|---|---|---|
| Charakter obciążenia | Szybkozmienne, z falownikami i harmonicznymi | Stałe lub wolnozmienne |
| Rodzaj kompensacji | Indukcyjna i pojemnościowa, płynnie | Głównie indukcyjna, skokowo (stopnie) |
| Praca przy harmonicznych | Dobra tolerancja, brak rezonansu | Wymaga dławików detuningowych |
| Dokładność utrzymania cos φ | Wysoka, w czasie rzeczywistym | Średnia, zależna od załączania stopni |
| Koszt wejścia | Wyższy | Niższy |
| Serwis | Niski (brak zużycia kondensatorów) | Okresowa wymiana kondensatorów/styczników |
Dla spokojnych, przewidywalnych obciążeń bateria kondensatorów nadal ma sens. Dla linii z falownikami i szybką dynamiką — lepszą kontrolę i niższe ryzyka zapewnia SVG.
Kiedy SVG „robi różnicę” — typowe scenariusze
- Produkcja z dużym udziałem napędów VFD i automatyki.
- Sprężarkownie, zgrzewanie oporowe, windy, suwnice — obciążenia skokowe.
- Oświetlenie LED dużej mocy, zasilacze impulsowe, mieszany profil obciążeń.
- Instalacje, w których baterie kondensatorów „gubią” nastawy lub często zgłaszają alarmy.
Dobór i wdrożenie w 5 krokach
- Pomiary — analizator sieci: profil dobowy, cos φ, udział harmonicznych.
- Bilans kVAr — określenie mocy biernej w szczytach i w stanach przejściowych.
- Wybór mocy SVG — z zapasem na dynamiczne piki (zwykle 10–20%).
- Integracja — punkt przyłączenia, zabezpieczenia, chłodzenie szafy, komunikacja (np. Modbus).
- Parametryzacja — docelowy cos φ, limity, rejestracja zdarzeń, alarmy.
Sprawdzone rozwiązania i kategorie w SklepElraf
W SklepElraf znajdziesz aparaturę i kompletne rozwiązania do kompensacji w sieciach NN — w tym urządzenia dedykowane do pracy z harmonicznymi oraz akcesoria montażowe:
- Kompensacja mocy biernej NN — rozwiązania i zestawy
- Aparatura do kompensacji mocy biernej
- SklepElraf — strona główna
FAQ — krótkie odpowiedzi
Czy SVG obniża cały rachunek za energię?
SVG celuje w dopłaty za energię bierną i straty sieciowe. Na cenę energii czynnej nie wpływa.
Czy zawsze trzeba zastąpić baterię kondensatorów?
Nie. W spokojnych instalacjach bateria + dławiki nadal się sprawdza. SVG wybieramy tam, gdzie obciążenia są dynamiczne.
Jak policzyć opłacalność?
Wystarczą pomiary cos φ i dopłat za Q z kilku tygodni. Na tej podstawie dobieramy moc SVG i liczymy czas zwrotu.
